Philippe Starck

Philippe Starck

Everywhere, I'm looking to reach elegance and intelligence

Philippe Starck (1949) is de zoon van een vliegtuigontwerper, Andre Starck. Starck's taak was het bedenken van nieuwe toepassingen voor oude ontwerpen, om fundamentele ontwerpen die al bestonden te nemen en ze beter te maken. Misschien is dit een van de redenen dat zijn zoon Philippe gewend is geraakt aan het herinrichten van onze wereld. De jonge Philippe Starck begon met tekenen en had een ongebruikelijk oog voor design wat zich begon te tonen op vroege leeftijd. Hij speelde in de grote werkplaats van zijn vader, die was gevuld met machines, motoren en onderdelen die onweerstaanbaar voor een nieuwsgierige jongen waren. Starck's versie van speeltijd werd de ontmanteling van de machines en het weer in elkaar zetten op zijn eigen manier, net als zijn vader. Het was een neiging die de rest van zijn leven zou bepalen.

Starck werd geboren een welgestelde Franse familie, en in de werkplaats was hij veelbelovend, maar in de wereld om hem heen was het moeilijk voor Philippe om zich aan te passen. Hij was een kluizenaar op school, kon niet goed opschieten met zijn medestudenten en uiteindelijk vermeed hij het naar school gaan helemaal wanneer hij maar kon. "Ik was helemaal niet in staat om me aan te passen aan de maatschappij en de school", zei hij tegen mensen. "Ik bracht mijn jeugd door met vluchten".

Dingen werden niet snel beter voor hem. Hij toonde tekenen van een depressie en toen hij ouder werd voelde hij zich nog steeds een buitenbeentje. Zijn enige ontsnapping lag in zijn hobby. De hobby van ontmanteling en het vernieuwen van bekende objecten stond op het punt zijn tweede natuur te worden. Zijn interesse voor het werken met bekende objecten nam een een wending naar ontwerp. Tegen de tijd dat hij studeerde werd hij, door iedereen die zijn werk zag, beschouwd als een veelbelovend nieuw talent in de ontwerp scene. Typisch voor Starck, wilde hij werken aan iets nieuws, dus begon hij een bedrijf in 1968 dat gespecialiseerd is in het ontwerpen opblaasbaar meubilair. Het bedrijf was niet erg succesvol, maar het slaagde er wel in om zijn werk aan het publieke oog te laten zien.

Starck's oog voor design was heel natuurlijk. Hij hield van lijnen in zijn meubels die natuurlijk en vloeiend waren. Er waren andere ontwerpers in die tijd die een vergelijkbare smaak hadden, maar Starck's talent begon te schijnen en een aantal van de grote namen in het ontwerpwereldje begon dat te zien. Hij kreeg een stage bij Pierre Cardin in 1969, wat goed was voor zijn carrière en ook hielp het hem in perspectief te zetten wat zijn eigen smaak nou precies was. Werken met de weelderige smaak van Pierre Cardin maakte Starck zichtbaar wat hij niet wil doen. Cardin's stijl was een turn-off voor Starck en maakte hem meer dan ooit vastberaden om eenvoudiger lijnen op de wereld los te laten.

Zelfs met zijn aangeboren verlegenheid begon Starck sociaal te bloeien. De ontwerpwereld verwelkomde zijn vreemde mix van introverte karakter en enthousiasme voor zijn werk, eigenschappen die hem impopulair had gemaakt op school. De jonge ontwerper kwam in contact met een Parijse nachtclub en had veel ideeën over hoe de clubs zelf hun uiterlijk konden verbeteren. Al snel vond Starck aansluiting met de professionele niche in de Parijse nachtclub scene in de jaren '70 en kreeg een kleine reputatie met interieur ontwerpen voor de clubs La Main Bleue in 1976 en Les Bains Douches in 1978.

In de late jaren '70 voelde Starck dat zijn carrière niet zo snel ging als hij wilde. Andy Warhol, een kunstenaar uit Manhatten, had van zichzelf een merk in de kunstwereld gemaakt. Starck geloofde dat de ontwerp-industrie een goede hit van dezelfde ironie zou kunnen gebruiken. De jonge ontwerper dacht na over hoe hij zichzelf op de markt kon zetten want hij kreeg langzaam een reputatie met zijn getalenteerde personage in de designwereld. Hij begon zijn eigen bedrijf in 1979, hij noemde het Starck products.

In 1982 kwam zijn grote doorbraak. De Franse president Francois Mitterrand had hem ingehuurd om een deel te nemen aan het ontwerp-team voor zijn prive-woning in Parijs. Het was een prestigieuze baan die zijn carrière naar het volgende niveau bracht. Niet alleen was de president blij met de resultaten, maar ook het grote publiek. Met eindelijk de wind in de rug kreeg Starck meer en meer opdrachten. De design wereld werd zo opgewonden dat de naam Starck zich begon te verspreiden en de koortsachtige trend begon in Parijs. Cafes zijn een cruciaal onderdeel van het leven in Frankrijk en de concurrentie is hevig. Na Philippe's bekende werk voor Cafe Costes, moest elk cafe in Parijs zich onderscheiden. Starck was een rage gestart en hij stond in de voorhoede daarvan. Voor de eerste keer in zijn leven was hij in staat om opdrachten aan te nemen die interessant genoeg voor hem waren.

Gedurende de jaren 1980 kreeg Starck de reputatie van de rockster in de designwereld. Zowel hij als zijn ontwerpen waren overal. Hij bood interviews aan de mainstream pers, wat ongehoord was in de tijd, en gericht om zichzelf te verkopen als de 'mensen ontwerper'. Zijn gevoel voor zelf-marketing werd verfijnd maar hij maakte een heleboel mensen in zijn branch zowel boos en jaloers. Zijn succes in het maken van een merk van zichzelf vonden mensen beschamend. Maar Starck, zich bewust van de ironie van een ontwerper als een beroemdheid, was niet van plan om iets te bewijzen maar hij was niet van plan om zich door de oude garde te laten vertragen.

Starck ging de volgende fase van zijn carrière in toen hij samen met Amerikaanse hotelier en Studio 54 mede-oprichter Ian Schrager een aantal hotels, waaronder het Delano in Miami, Florida, en de Mondriaan in Los Angeles, Californië ontwierp. De projecten waren enorm waarmee honderden miljoenen dollars gemoeid was. Philippe was betrokken bij het creëren van nieuwe gebouwen of de renovatie van oude monumenten. Het waren zowel lastige en kostbare inspanningen. Maar, voor het grootste deel, ging zijn hotelwerk erg goed en zijn reputatie werd alleen maar bevorderd door zijn inspanningen. Zijn hotels werden vergeleken met theater, met dramatische ingangen en grappige details die een dunne scheidslijn tussen smaakvol en dom hadden, maar in elk geval opvallend vernieuwend waren.

Maar voor Starck begon de grote tijd, hij brak door in de westerse mainstream door een samenwerkingsverband met de winkels van Target. Target wilde dat hij een line-up van woonaccessoires ontwierp, uitsluitend voor hun winkels. "Goed design kan en moet deel uitmaken van het dagelijks leven. Ik ben altijd op zoek naar magie in werkelijkheid", zei hij tegen mensen. "Voor dezelfde prijs kun je veel meer liefde, respect en dienstbaarheid aan mensen geven". Met de Target deal werd de filosofie achter Philippe's kunnen op de proef gesteld. De Starck Reality lijn van producten omvatte meer dan 50 items, zoals tandenborstels en tijdschriftenrekken. Hij vertelde Retail Merchandiser: "Mijn doel in deze democratisering van design is mogelijk de meest vreugdevolle en spannende ervaringen op te doen voor het maximaal aantal personen". 

Starck design filosofie is diep geworteld en hij wordt zeer geanimeerd als hij de kans krijgt om te praten over waarom hij doet wat hij doet. Hij lijkt wat overdreven maar interview na interview wordt zijn enthousiasme voor het ontwerp en het effect ervan op mensen duidelijk. Volgens Starck kan de invloed van design in ons dagelijks leven niet worden overschat. Hij vertelde Susannah Meadows van Newsweek: "Een mooi object zal nooit het leven van iemand te veranderen, maar het helpt. Alles om ons heen heeft een invloed op ons onderbewustzijn".

Hoewel hij zwoer dat hij nooit winkelruimtes zou ontwerpen veranderde hij van gedachte na een ontmoeting met modeontwerper Jean Paul Gaultier, die op zoek was naar iemand om een showroom van 2300 vierkante meter te ontwerpen, op de eerste verdieping van Brownstone op New York 's Madison Avenue. De twee ontmoetten elkaar een paar keer en Starck was onder de indruk van hoe goed Gaultier zijn filosofieën over ontwerp begreep. "Ik had niet het gevoel dat fashion retail mijn territorium was" vertelde Starck aan Sheila Kim van Interior Design, "maar Jean Paul werd als een broer". Het resultaat was een bijzondere samenwerking tussen de twee wat een unieke showroom opleverde. De twee mannen bleven goede vrienden.

Starck ontmoette zijn tweede vrouw, Nori Vaccari, een voormalige lerares uit New York, in 1998 op een feestje in Manhattan. De twee klikten meteen. De twee trouwden in april 2000 in Parijs. Ze kregen een kind, simpelweg genaamd K, en maakten hun huis in een loft in Parijs, Frankrijk. Het is een steeds evoluerende ruimte, Starck zou geen andere manier gekend hebben. "Mensen proberen altijd dingen af te maken maar beseffen niet dat wat ze afmaken hun graf is. Je moet altijd ruimte laten voor toeval, noodzaak en relativiteit" zei hij altijd.

Sommige beroemdheden willen beweren dat het succes hen niet zal veranderen, maar Starck zou dat waarschijnlijk saai vinden. Hij draagt zijn succes op een unieke Starck manier. Hij maakt aantekeningen op plastic papier dat is gemaakt alleen voor hem. Hij heeft veel huizen over de hele wereld waaruit blijkt dat zijn leven zo eclectisch is als zijn ontwerpen, waaronder een enorm appartementencomplex in New York, een oester boerderij in Frankrijk, en een huis aan de Seine naast een nudistenkamp. Hij heeft personeel om ervoor te zorgen dat elk huis dezelfde items heeft als de andere huizen, zelfs dezelfde boeken. Misschien wel het beste voorbeeld van hoe Starck omgaat met succes kan worden gevonden in het feit dat hij weigert om zaken te doen met bedrijven die Starck schadelijk acht voor mensen. Onder deze zwarte lijst vallen bedrijven die handelen in olie, tabak, games en alcohol. Hij beweert veel geld te hebben verloren vanwege zijn strenge normen, maar volgens hem, heeft hij niet meer geld nodig.

Maar in het midden van al zijn enthousiasme en succes beweert hij ook het grootste deel van de tijd  depressief te zijn. Hij worstelt nog steeds met de onzekerheden die hem een kluizenaar als kind hadden gemaakt.
Maar, met een sterk arbeidsethos en een missie, heeft hij de energie om te werken gevonden. De fijne balans tussen de lichtheid van zijn werk en de ernst van zijn filosofie is misschien het best samengevat in een antwoord dat hij gaf aan Newsweek. Toen de journalist hem vroeg op welk design hij het meest trots is. "De volgende", antwoordde Starck. "Omdat ik nooit, nooit tevreden met wat ik heb gedaan".